Ambitieus Brabants familiebedrijf gaat een rigoureus andere koers varen
NRK-lidbedrijf Broeckx Plastic Recycling staat op de drempel van de grootste transitie uit zijn geschiedenis. ‘Een gamechanger’, zo typeren Twan Hesselmans en Ad Broeckx de innovatieve folie-sorteerlijn die vanaf 2026 onder het nieuwe bedrijfsonderdeel Extract Plastics operationeel zal zijn. Met de lijn kunnen gemixte LDPE-verpakkingsfolies via sortering op kleur, type en Melt Flow Index (MFI) worden omgezet naar vijf hoogwaardige categorieën LDPE-folies voor verdere herverwerking binnen Europa. ‘Straks kunnen we de MFI al aan de voorkant bepalen en hebben recyclers de zekerheid dat de range van de chemische samenstelling beperkt is. Dat maakt de toepassingsmogelijkheden uiteindelijk veel groter.’
Aan de muur in de vergaderruimte van Broeckx Plastic Recycling op industrieterrein Mierbeek in het door groen omgeven Brabantse dorpje Esbeek, op enkele kilometers van de grens met België, hangen twee fraaie potloodtekeningen die herinneren aan het prille begin van het roemruchte bedrijf. Twee bescheiden woonhuizen en twee even zo bescheiden loodsen, niet veel groter dan een gemiddeld garagebedrijf. Aan een andere muur hangt een fraaie collage van de trucks die door de jaren heen zijn gebruikt. Het was een cadeautje van het personeel ten tijde van de opening van de huidige, veel grotere locatie in 2002.
Maar het begon ooit heel eenvoudig. Vóór de Tweede Wereldoorlog richtten de oom en opa van de huidige eigenaar Ad Broeckx een transportbedrijfje op. Met paard en wagen vervoerden zij hout en tal van agrarische producten. ‘Tegen het einde van de oorlog waren de paarden door de Duitsers meegenomen. En als je er nog een bonnetje van had, kon je daar na de oorlog één of meer achtergebleven Engelse legertrucks voor terugkrijgen’, weet Ad Broeckx uit de overlevering. ‘Een soort ruilmiddel, om alles weer op gang te brengen.’ Direct na school ging Broeckx als chauffeur aan de slag bij het bedrijf dat inmiddels door zijn ouders was overgenomen. ‘We vervoerden oud papier voor lokale papierhandelaren. Op den duur zijn we ook land en tuinbouwfolies gaan inzamelen. Nog heel amateuristisch, gewoon los op de vrachtwagen. Maar je moet ergens beginnen. Toen bleek dat het transport voor derden minder opleverde dan de inzameling van de kunststoffen, zijn we stevig op dat laatste doorgegaan.’
Export op losse schroeven
Vandaag de dag is Broeckx Plastic Recycling actief in de verwerking en het transport van postconsumer industriële verpakkingsfolies, die het inkoopt bij primaire ontdoeners en afvalinzamelaars. Het sorteert de folies – afkomstig van onder meer op en overslagen, distributiecentra en productiebedrijven – voor de herverwerking bij recyclers binnen en buiten Europa. Het heeft Broeckx Plastic Recycling geen windeieren gelegd: in de loop der jaren is het bedrijf uitgegroeid tot één van de vijf grootste Nederlandse exporteurs van postconsumer verpakkingsfolies. Sinds de Chinese importstop in 2017 staat die levendige handel echter op losse schroeven. ‘Destijds zijn we gaan zoeken naar andere afzetgebieden. In Vietnam kregen we voet aan de grond, maar we zagen dat ook dit land met kunststofafval werd overspoeld’, vertelt algemeen directeur Twan Hesselmans. ‘Bovendien was er een hoop gedoe met rederijen en boetes voor containers die te lang bleven staan, waar we niets aan konden doen. Al met al waren het geen prettige jaren.’
De handel zit zelfs definitief op een hellend vlak nu het Europees Parlement heeft ingestemd met een verbod vanaf 2026 op de export van kunststofafval naar niet-OESO-landen, zoals Vietnam, Maleisië en Indonesië. Alleen als landen kunnen bewijzen dat ze de kunststoffen duurzaam kunnen verwerken of recyclen, kan er een uitzondering worden gemaakt.
In de praktijk zal het waarschijnlijk neerkomen op een algeheel verbod. Andersom ziet Hesselmans dat ook de bestemmingslanden zelf steeds sceptischer staan tegenover de import. ‘Waar we sinds 2017 erg bang voor zijn geweest, is dat andere landen in Azië hetzelfde zouden doen als China. Enkele jaren geleden zei de Vietnamese overheid: tot 2024 gaan we door. Daarna bekijken we of we de import eigenlijk wel zo’n goed idee vinden. Die onvoorspelbaarheid was voor ons de trigger dat het echt anders moest. Als ons bedrijf al een toekomst had, zou dat hooguit gehalveerd zijn, of met een kwart van het personeel.’
Als gevolg van het aanstaande verbod op de export, of minstens een forse beperking daarvan, staan niet alleen de handelsbedrijven voor een enorme uitdaging. Er heerst binnen de kunststofindustrie grote vrees dat de Europese recyclingcapaciteit verre van toereikend zal zijn om het eigen afval te gaan verwerken. Ook schiet de vraag naar gerecycled kunststof te kort, omdat Europa nog altijd wordt overspoeld met goedkoop nieuw plastic uit Azië en de VS. Eerder uitte Harold de Graaf, algemeen directeur van de NRK, tegenover de NOS hierover zijn zorgen. ‘Als er niet meer mag worden geëxporteerd naar nietOESOlanden, betekent dit dat we meer afval krijgen dat hier momenteel niet kan worden gerecycled. Dit afval zal verdwijnen in Europese verbrandingsovens en op Europese stortplaatsen.’
Hoe dat in de praktijk werkt, openbaarde zich kort na de Chinese importstop op het bedrijfsterrein van nota bene Broeckx Plastic Recycling zelf. Hesselmans pakt er een luchtfoto bij. ‘Hier, naast onze loods, stond het vierkant vol met zeven, achtduizend ton verpakkingsfolies. Uit loyaliteit bleven we het materiaal bij onze toeleveranciers inkopen. Er was op dat moment echter geen alternatief. Dat gaat straks ook weer gebeuren als de grenzen dicht gaan. Dan hebben we een hele berg afval waar we binnen Europa geen kant mee op kunnen. De recyclingcapaciteit moet dus fors omhoog. Datzelfde geldt voor de inzet van recyclaat bij de verwerkers. Pas dan komt het motortje echt op gang.’
Een lang ontwikkeltraject
Met zijn nieuwe sorteeroplossing wil Broeckx Plastic Recycling een stevige bijdrage leveren aan het op gang brengen van dit ‘circulaire vliegwiel’. Zeven jaar, zo lang werd aan de innovatieve installatie gewerkt. Het doel: zo zuiver mogelijke gedifferentieerde stromen LDPEfolies voor verdere verwerking door de recyclers. Het bleek makkelijker gezegd dan gedaan. ‘Gedurende het proces vielen we van de ene uitdaging in de andere, omdat wat we wilden afweek van de standaard’, blikt Hesselmans terug. ‘De bestaande lijnen waren puur gericht op de sortering van LDPE naturel en kleur. We zagen te veel verliezen en we vonden de zuiverheid niet hoog genoeg. Waar we naartoe wilden, was een zuiverheid van 98 tot 99 procent. We testten andere machines die in de foliesortering nog niet worden toegepast. Daar kwam weer een andere kwaliteit uit en konden we zien hoe het materiaal zich gedroeg. Zo zijn we elke keer een stapje verder gegaan.’
Maar nog was het doel niet bereikt. Hesselmans: ‘We vonden dat we zo ver moesten gaan als we kónden gaan. Dat begon aanvankelijk met het idee om de folies te gaan sorteren op dikte. De functie van het dikke materiaal hangt samen met de Melt Flow Index. Maar een gemixte stroom resulteert
bij de recyclers uiteindelijk in een korrel met een gemiddelde MFI, wat de toepassingsmogelijkheden beperkt maakt. Bovendien komt de dikte niet altijd één op één met de MFI overeen. Toen hebben we gezegd: we moeten niet op dikte, maar op MFI gaan sorteren. Dan kunnen wij de baal met al die gemiddelden uit elkaar halen en gedifferentieerde stromen opleveren. Diverse machinebouwers kwamen na een jaar testen terug met de mededeling dat het niet mogelijk zou zijn. Maar machinebouwer Bollegraaf heeft uiteindelijk wél een manier gevonden.’
Om bedrijfsgevoelige redenen kan Hesselmans niet vertellen hoe de techniek precies werkt. ‘Het zal gaan om een ander type van verkleining en diverse vervolgstappen. Daarna de normale foliesortering met infrarood op type en kleur en extra stappen om te komen tot een hoge zuiverheid. Daarna gaan we op MFI sorteren, een combinatie van verschillende technieken en een stukje Artificial Intelligence. Maar daar kunnen we dus nog niet te veel over zeggen. Tot aan de eerste presentatie op de Plastic Recycling Show Europe hebben we zelfs nooit de term MFI laten vallen. Voor zover wij en Bollegraaf weten, zijn we hiermee de eerste in Europa en misschien ook wel in de wereld.’
Schakel tussen inzamelaars en recyclers
Concreet kunnen de postconsumer industriele verpakkingen worden omgezet naar vijf hoogwaardige categorieën LDPEfolies: drie types folie naturel en twee types gekleurd, alle binnen een specifieke beperkte range van chemische samenstelling. Die verscheiden heid in kwaliteiten heeft veel voordelen voor de verdere schakels van het recyclingproces, stelt Hesselmans. ‘De recyclers zijn in de praktijk immers continu aan het testen om de kwaliteit van de output te garanderen. Ze krijgen seintjes als het mis gaat, of moeten batches afkeuren omdat ze die niet meer naar de klant durven te sturen. Straks kunnen we aan de voorkant bepalen wat de MFI moet zijn. We leveren bijvoorbeeld een baal met 99 procent zuiver naturel LDPE en de zekerheid dat de range van de chemische samenstelling beperkt is. De recyclers weten welke kwaliteit folie ze aan het invoeren zijn. En als het toch mis gaat, dan ligt de fout niet bij de recycler, maar gaan wij het probleem oplossen. De afvalinzamelaars en de recyclers kunnen dus gewoon blijven doen wat ze doen. Wij gaan daar tussenin een oplossing bieden, zodat de recycler zijn afnemers verschillende kwaliteiten recyclaat kan bieden. Dat betekent een hoogwaardiger aanbod en veel grotere toepassingsmogelijkheden.’
Gunstig voor de nieuwe sorteeroplossing is de voorgenomen Nationale Circulaire Plastic Norm – ‘de bijmengverplichting’ – vanaf 2027 voor de inzet van gerecycled materiaal in onder meer verpakkingen. Aanstaande is ook de Europese Packaging and Packaging Waste Regulation, met soortgelijke verplichtingen vanaf 2030. Hoewel zeker is dat de vraag naar
recyclaat de komende jaren zal toenemen, is het nog maar de vraag of het aanbod hier bij zal aansluiten. ‘Wat wij rond die wetgeving horen is: we willen wel, maar de kwaliteit is niet goed genoeg’, zegt Hesselmans. ‘Een korrel waar bijvoorbeeld relatief veel stretchfolie in zit, geeft een bepaalde beperking. De korrel die de MFIsortering oplevert, heeft al een bepaalde chemische eigenschap die aansluit bij de eisen van de verpakker. Wanneer van onze folie een recyclaat wordt gemaakt, kan meer gerecycled materiaal worden toegevoegd zonder dat de kwaliteit met betrekking tot de MFI achteruit gaat. Op die manier kunnen we de verpakkers van non food gaan helpen om de wettelijke doelen die gesteld worden, haalbaar te maken.’
Hesselmans hoopt wel op aanvullende wetgeving die aan de voorkant reguleert wat gerecycled kunststof is. ‘Als er uiteindelijk supergoedkoop recyclaat uit Azië komt, of zelfs virgin materiaal met het stempel recyclaat, dan gaat dat geen boost geven aan de Europese recyclingcapaciteit. Dan komt hier de vraag nooit op gang. Die nationale bijmengverplichting moet sowieso Europees om het level playing field voor de Nederlandse kunststofindustrie te behouden. Maar je moet ook op een bepaalde manier zorgen dat de import van recyclaat niet interessant wordt.’
Tachtigduizend ton per jaar
Momenteel wordt de sorteerlijn, waarvoor het bedrijf DEI+ subsidie heeft ontvangen, door Bollegraaf geconstrueerd. Het terrein van het naastgelegen mestbedrijf in Esbeek is alvast aangekocht voor de bouw van een nieuwe bedrijfshal van zo’n vierduizend vierkante meter, waar de enorme installatie vanaf het voorjaar van 2025 zal worden geïnstalleerd. Voor de exploitatie is het nieuwe bedrijfsonderdeel Extract Plastics (‘Next generation sorting’) opgericht. Vanaf het eerste kwartaal van 2026 kan per uur 13,5 ton aan plastic worden verwerkt in drie shifts, om in een kort tijdsbestek veel materiaal te kunnen leveren. Jaarlijks gaat het om maximaal circa 80.000 ton folie en omgerekend – omdat recyclaat een lagere footprint heeft dan virgin – om meer dan 150.000 ton CO2besparing.
Beiden merken nu al de behoefte aan folies die op basis van MFI zijn gesorteerd. ‘De eerste bevestiging dat we goed op weg zijn, was anderhalf jaar geleden toen er hier een folieproducent op bezoek was’, vertelt Broeckx. ‘Hij zei: jullie leveren allerlei materialen aan ons. Daar zijn we uiterst tevreden over. Maar kunnen jullie ons ook folie leveren met een bepaalde MFI? ‘Dat kán toch helemaal niet?’, zeiden we. Maar we wisten: dat is precies de vraag waar we zelf ook mee aan de slag zijn.’
Een volgende bevestiging kwam er met SKILLS, een project van het Nationaal Groeifondsprogramma CPNL rond het circulair maken van LLPDE-stretchfolie. Met het project willen bierproducent Grolsch en folieproducent Trioworld een closed loop opzetten voor de folies rond transportpallets. Dit valt en staat bij hoe mooi en zuiver het materiaal wordt gesorteerd, dus benaderden de partijen Broeckx Plastic Recycling om zich bij het project te voegen. ‘Dat die bedrijven juist ons er bij willen hebben, is absoluut een compliment’, zegt Broeckx. ‘En weer een bevestiging dat we in de goede richting aan het denken zijn.’ Hij houdt er rekening mee dat zijn bedrijf bij de inkoop van het materiaal nog wel een tijdje zal moeten concurreren met de export. ‘Als deze blijft doordraaien, wat we niet hopen, kunnen er misschien toch partijen zijn die voor een hogere prijs het materiaal blijven exporteren. Daar zit ergens wel een gevaar. Maar we zijn wel zo arrogant dat we zeggen: daar durven we gerust tegenop te boksen.’
Volgens Hesselmans zit de concurrentiekracht vooral in de hoogwaardige verwerking van het materiaal. ‘Onze sorteeroplossing leidt tot een hoogwaardiger aanbod van recyclaat in de markt. Als het goed is, heeft dat ook weer een positief effect voor ons. Daardoor kunnen wij aan de voorkant meer betalen en kunnen we ons in prijs onderscheiden van de concullega’s.’ Bovendien zal het de komende jaren vooral om oplossingen gaan, stelt hij. ‘De handel in kunststofafval is nu nog erg prijsgebonden. Maar als de export stopt, dan is het de vraag: wie kan voor mij een oplossing bieden? Naar die partijen zijn we op zoek. Ideale partners zijn voor ons de bedrijven die dezelfde visie hebben, vooruit durven te kijken en een bepaalde bijdrage willen leveren. De samenwerking met ketenpartners is heel belangrijk, wat we ook zien bij SKILLS. Als de één iets wil bereiken of überhaupt iets wil ontwikkelen, zie je dat de kennis en de wil van de ander heel erg noodzakelijk is.’
Met Bollegraaf is afgesproken dat de techniek na de start in Esbeek gedurende enkele jaren niet op de markt mag komen. ‘Maar we hebben ook gezegd: dit moet niet de sorteerlijn van alleen Broeckx Plastic Recycling worden. Het moet de manier van sorteren van de gehele industrie worden’, zegt Broeckx. Daar is ook Hesselmans van overtuigd. ‘Nu is het nog uniek. Maar als het slaagt zoals het eruit ziet dat het gaat slagen, kan dit het nieuwe normaal in de foliesortering worden. Ook de mogelijkheden met het recyclaat worden vele malen groter. Dit kan echt een gamechanger worden, denken wij. Als de export naar Azië gaat stoppen, zullen we zelfs nog veel meer van deze sorteerlijnen nodig hebben.’
Jeugdig elan
Ad Broeckx is de oom van Twan Hesselmans en ook van commercieel directeur Koen Vromans, die vijf jaar geleden bij het bedrijf in dienst kwam. Broeckx is blij dat de onderneming met zijn twee neven weer veel jeugdig elan heeft. ‘Vanaf de bankencrisis tot 2016 hebben we hier een beetje stil gestaan. Enkele van onze concullega’s pakken meer materialen aan en zijn zelf ook gaan recyclen; dat doen wij niet. We zitten in een segment dat door de exportban ook nog eens een niche begint te worden. Maar met de komst van Twan en Koen hebben we weer een toekomst. We delen hetzelfde geloof en we willen samen gas geven, waar ik veel vertrouwen in heb. Was ik hier alleen aan het roer gebleven? Dan had ik dit écht niet gekund.’
Door Dennis Derksen | Kunststof Magazine
Ben je benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact met ons op!